ks. prof. dr hab. IRENEUSZ WERBIŃSKI
Obok modlitwy eremici najwięcej czasu poświęcali pracy. W regułach dla eremitów jest uwaga, że mnich, który zaniedbywałby pracę, usprawiedliwiając się, że chce się więcej modlić, powinien być ukarany. Prace, które wykonywali mnisi, były najczęściej proste i pozwalały na to, aby w czasie ich wykonywania mnich mógł rozmyślać i modlić się krótkimi formułami modlitewnymi. Praca i modlitwa miały splatać się w życiu mnicha tak, aby nieustannie oddawał w swym duchu cześć Bogu. We wskazaniach dla mnichów jest zaznaczone, że narzędziami w pracy mnich powinien posługiwać się z szacunkiem i miłością, nie ze względu na nie same, ale ze względu na ich przynależność do Boga. Dlatego nie należy się do nich przywiązywać, a tym bardziej traktować ich jako swoją własność, bo wówczas rodzi się pragnienie, aby służyły człowiekowi. Natomiast wszystko, co Bóg stworzył, powinno służyć Stwórcy i oddawać Mu chwałę. We wskazaniach dla mnichów znajdujemy proste, ale pełne głębi, mądrości i piękna uwagi, aby wsłuchiwali się uważnie w to, co te proste przedmioty mogą im powiedzieć. A one udzielą im lekcji duchowej, że używając ich zgodnie z wolą Boga mnich wykonuje pracę, która wskazuje drogę do Niego. Dlatego najprostsza praca mnicha zawsze jest twórcza, bo korzeniami sięga głębi pokładów duchowych, a nie tylko zdolności wynikających z ludzkiego umysłu. Szczególnie w czasach współczesnych, w których tak mało patrzy się na pracę jako twórczość ubogacającą człowieka, gdzie prawie nie zwraca się uwagi, na to, że każda praca powinna być wykonywana zgodnie z wolą Boga, należy przypominać zalecenia eremickie w tym zakresie. Należy też zwrócić uwagę na to, że zalecenia odnoszące się do pracy mnichów, choć są bardzo wzniosłe, to jednocześnie są bardzo praktyczne i konkretne. Mnich powinien wykonywać pracę użyteczną, dlatego powinien pracować mądrze, kierując swój wysiłek ku temu, co jest potrzebne do jego życia i rozwoju. Ojcowie pustyni zdawali sobie sprawę z tego, że siłę i zdolność do pracy daje człowiekowi Bóg, dlatego jednych powołuje, aby pracowali w polu, innych, aby pracowali w drewnie, a jeszcze innych, aby pisali książki. W charyzmacie eremickim każdy rodzaj pracy, o ile prowadził mnicha do coraz pełniejszego zjednoczenia z Bogiem, był jednakowo ceniony. Jeżeli zaś jakaś praca wydawała mu się uciążliwa i poniżająca, to pokazywano, że samozaparcie, którego wymaga, staje się najlepszą okazją do pokuty. Zwracano jednak uwagę na to, że pokutny wymiar nie oznacza doskonałości pracy, dlatego mnich ma dążyć do tego, aby jego praca była czymś więcej niż czynieniem pokuty.